Szkoła Podstawowa nr 2 w Wałczu

W 1618 roku do Wałcza przybyli jezuici – zakon stanowiący w Polsce od XVI do XVIII wieku niemałą potęgę. Po okresie poświęconym organizacji rozpoczęli starania o założenie szkoły. Okazały się one skuteczne, bowiem w 1651 roku władze miasta prawnie przekazały jezuitom tzw. „Górę Mniszą”. W 1662 roku zakonnicy wybudowali swoją nową siedzibę i założyli szkołę, której fundatorami byli m. in. Tuczyńscy. Patronem szkoły został św. Stanisław Kostka. U stóp Góry Mniszej zbudowano również domki mieszkalne dla młodzieży. Na przeszkodzie w dalszym rozwoju jezuickiej placówki oświatowej stanęło jej niefortunne położenie w pobliżu rozlewiska jeziora Raduń i mokradeł rzeczki Młynówki. Dlatego jezuici zaczęli zabiegać o jak najszybsze przeniesienie szkoły do miasta.

W 1671 roku na mocy patentu króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669-1673), bracia zakonni objęli w posiadanie obszar zwany w gwarze „Górą Rybią” albo „Górą Burmistrzowską” (obecnie znajduje się tutaj Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Kazimierza Wielkiego). Mimo to Góra Mnisza wciąż pozostawała własnością jezuicką. Władze miasta wielokrotnie wysuwały pretensje do tego terenu. Ale dopiero 5 sierpnia 1771 roku został zawarty układ: góra wróciła do miasta w zamian za przyznaną jezuitom ziemię koło Strączna. W II połowie XVIII wieku na Górze Mniszej założono cmentarz. Plan miasta z 1810 roku dzielił miejsce pochówków na dwie części: niemiecko-katolicką i polsko-katolicką. Najprawdopodobniej Polaków i Niemców chowano osobno.

W 1865 roku zmienił się krajobraz okolic dawnej rezydencji jezuitów. Dokonano bowiem obniżenia poziomu lustra wody jeziora Raduń o około 1, 75 metra. Zadecydowały o tym przede wszystkim względy zdrowotne. Bardzo często wiosną i jesienią w domach położonych nad jeziorem i rzeką Młynówką piwnice były zalane wodą, wskutek czego szerzyły się zimnica, tyfus i inne choroby. Obniżenie lustra wody pozwoliło nie tylko uregulować brzeg rzeki Młynówki, ale także osuszyć plac przed dzisiejszą Zasadniczą Szkołą Zawodową, założyć skwer i promenadę. Młynówkę, przecinającą dotąd miasto na dwie części, skierowano na północny wschód, na miejsce starego koryta i dawnej „Ścieżki Poetów” wytyczono obecną ulicę Kościuszkowców. Sama zaś Góra Mnisza przestała bezpośrednio przylegać do jeziora Raduń.

Na początku XX wieku, z inicjatywy ówczesnego burmistrza Wałcza Teodora Müllera, magistrat podjął decyzję o budowie nowego gmachu szkolnego na Górze Mniszej dla potrzeb Seminarium Nauczycielskiego, które funkcjonowało od 1887 roku, początkowo pod nazwą Zakład Przygotowawczy dla Nauczycieli Wyznania Katolickiego. Koszty budowy obliczono na 300 tysięcy marek. Wstępne prace rozpoczęto w 1901 roku, a całość ukończono w cztery lata później. Uroczyste otwarcie szkoły, zbudowanej według konkursowego projektu lipskiego architekta Maxa Schonberga, nastąpiło 1 października 1905r. Prawdopodobnie gmach szkolny powstał na fundamentach budynku, który zbudowali wcześniej cystersi. Przez kilkanaście lat w nowym obiekcie mieściły się proseminarium (szkoła ćwiczeń) i seminarium. W okresie międzywojennym szkoła utraciła seminaryjny charakter. Utworzono wówczas tzw. Miejską Szkołę Centralną, grupującą dwie szkoły: katolicką i ewangelicką. Obie liczyły łącznie około 1200 uczniów. W archiwum szkolnym znajdują się pierwsze powojenne zapiski o naszej szkole.

W 1945 roku, po 173 latach niewoli Wałcz powrócił do Polski. Zawierucha wojenna strasznie okaleczyła miasto; pełno było rumowisk i zgliszcz. Mimo, że brakowało niemal wszystkiego, a sytuacja polityczna nie była jeszcze ustabilizowana, już w kwietniu 1945 roku z oflagu nauczyciel Władysław Lemanowicz, za zgodą miejscowego komendanta wojskowego, wraz z kilkoma innymi działaczami oświatowymi przystąpił do organizacji życia szkolnego w mieście. Owocem tych starań była inauguracja 28 kwietnia 1945 roku, zajęć szkolnych w budynku przy ulicy Marii Konopnickiej. Pierwszym tymczasowym kierownikiem nowo powstałej placówki oświatowej – Publicznej Szkoły Powszechnej nr 1 – został Mieczysław Glanc, a pierwszą nauczycielką A. Kwietniewska. Początkowo szkoła liczyła 36 uczniów w różnym wieku. Stopniowe uregulowanie życia szkolnego nastąpiło wraz z nominacją na stanowisko kierownika Zenona Jakimiaka. Ogłoszone w maju 1945 roku zapisy do szkoły, do wszystkich oddziałów klasowych, dały liczbę 480 uczniów. Wraz z przybywaniem na teren miasta repatriantów wzrastała liczba młodzieży w wieku szkolnym. Powodowało to trudności organizacyjne dla jedynej wówczas w Wałczu szkoły elementarnej. Dlatego podjęto decyzję o utworzeniu drugiej szkoły, w tym samym budynku, gdzie funkcjonowała „Jedynka”. Zajęcia zainaugurowano jeszcze we wrześniu 1945 roku. Kierownikiem została Janina Trzeciakowa.

W tym czasie o normalnej nauce być nie mogło. Młodzież wiele czasu poświęcała na oczyszczenie budynku i placu szkolnego. Dotkliwie odczuwano brak polskich książek, pomocy naukowych, a także izb lekcyjnych. Jednakże największym problemem był brak odpowiednio wykwalifikowanej kadry pedagogicznej, w szczególności polonistów. Stąd klasy były bardzo liczne, niejednokrotnie dochodzące do 50 uczniów. Nie najlepiej przedstawiał się stan infrastruktury technicznej szkoły. Budynek potrzebował gruntownego remontu, a parowe ogrzewanie (parę pobierano z kotłowni mieszczącej się w skrzydle zajmowanym przez Szkołę nr 1) nie zapewniało uczniom i pracownikom normalnych warunków. Pomimo tych trudności, dzięki wspólnej i ofiarnej pracy uczniów, rodziców i nauczycieli, a także pomocy wojska, udało się znaczną część problemów rozwiązać. Życie szkoły stopniowo się normowało. Działalność podjęły: biblioteka szkolna oraz koło PCK, funkcjonują: spółdzielnia uczniowska a także kasa przezorności, gabinet fizyczny i stołówka. Obie szkoły egzystowały obok siebie przez 9 lat. W 1954 roku nastąpiła ich fuzja, a funkcję kierownika objął Józef Głąb. Pełnił ją do 1960 roku, kiedy to zastąpił go na tym stanowisku Grzegorz Stambrowski. W 1965 roku patronem „Dwójki” został oficer Armii Radzieckiej pułkownik Aleksander Murawicki, patronował szkole do 1991r.

W latach 1975 – 1984 w wyniku reorganizacji szkoła stała się Zbiorczą Szkołą Gminną, po czym wrócono do poprzedniej nazwy. W tym czasie kolejnymi dyrektorami byli: Zofia Skrzypczak (1975 – 1976), Janusz Kobiałko (1976 – 1977), Józef Osmola (1977 – 1984), Jarosław Benyskiewicz (1984 – 1990) i Bogdan Wankiewicz (1990 – 1999).

Opracowanie:

  • Jadwiga Kontowicz-Łuszczyk, Jerzy Romaniuk
  • Biuletyn Jubileuszowy 50-lecia Szkoły Podstawowej nr 2 w Wałczu i nadania imienia Marii Konopnickiej 1995 r.

W roku 1995 szkoła obchodziła jubileusz 50-lecia i nadania im. Marii Konopnickiej. Pokłon złożyliśmy ludziom minionym. „I dom swój odtąd mieliśmy w historii”

Cz. Miłosz

Po wprowadzeniu reformy oświaty w 1999 r. w budynku szkolnym mieściły się dwie szkoły, Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Marii Konopnickiej i Gimnazjum nr 2. Dyrektorem szkoły podstawowej od 1999 r. była p. Wiesława Płuciennik, dyrektorem gimnazjum p. Jolanta Chłopińska. Obydwie szkoły współistniały obok siebie aż do wygaśnięcia szkoły podstawowej w roku 2002.